Pomniki przyrody

Na terenie gminy ustanowiono 68 pomników przyrody

Są to pojedyncze egzemplarze okazałych gatunków drzew, grup drzew, alej oraz głazów narzutowych. Najliczniejsze grupy drzew znajdują się w:

  • Żelice – 5 dębów
  • Nad jez. Nakło – 4 dęby.
  • Grupy 2 do 3 dębów położone są w Warcinie przy drogach do Biesowic i Osowa, Pustowie, Żelicach, Korzybiu, Obłężu i Osiekach.
  • Pozostałe grupy drzew to 4 z gatunku cis pospolity, przy pałacu w Biesowicach,
  • 3 z gatunku klon jawor przy szkole podstawowej w Warcinie,
  • 2 lipy drobnolistne przy drodze Biesowice – Pustowo
  • 2 buki zwyczajne w Warcinie.
  • Ochroną objęto także dwie aleje lipowe, dłuższa licząca 81 drzew, prowadząca do dworu w Bronowie.
  • 27 drzew liczy ta w Warcinie.

Pojedyncze drzewa należą do gatunków: dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, buk zwyczajny i jesion wyniosły oraz po jednym egzemplarzu z gatunków żywotnik olbrzymi, jabłoń dzika płonka i sosna zwyczajna.

Największe koncentracje pomników przyrody znajdują się w parku pałacowym w Warcinie oraz w Żelicach Górnych. Zwraca uwagę znaczna liczba głazów narzutowych (13), zlokalizowanych na terenach lasów, głównie w sąsiedztwie wsi Chorówko i Mzdowiec.

Pomniki utworzono na podstawie kilku aktów prawnych: Orzeczenia Wojewody Słupskiego Nr 289/155 z 10.05.1984 r., Rozporządzeń Wojewody Słupskiego Nr 51/95 z dnia 28.08.1995 r. oraz Nr 2/90 z 31.07.1990 r., a także Orzeczenia WRN w Koszalinie Nr 13/199 z 20.10.1971 r.

Do najcenniejszych obszarów na terenie gminy należy dolina Wieprzy postulowana do objęcia ochroną jako korytarz ekologiczny rangi krajowej systemie obszarów chronionych ECONET – Polska). Cenne są również tereny występowania różnych typów torfowisk, szczególnie mszarów wysokotorfowiskowych i źródlisk, z unikalną fauną i florą.

Postuluje się objęcie ochroną prawną: całej doliny Wieprzy, rejon ujścia Studnicy do Wieprzy (w formie ZPK “Dolina Studnicy”), śródleśne jeziorka, torfowiska i źródliska w dolinie Wieprzy, Studnicy i ich dopływów, w formie użytków ekologicznych, dolinki małych rzeczek, dopływów Wieprzy, Bystrzenicy i Grabowej, źródliska rzeki Kwaczy, powiększenie Obszaru Chronionego Krajobrazu nr 4.

Cały korytarz ekologiczny Wieprzy, łącznie z korytarzem uchodzącej do niej Studnicy postulowano do objęcia ochroną w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu w Koncepcji obszarów chronionych regionu słupskiego, opracowanej w 1999 r. dla Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody woj. pomorskiego.

Gatunki zwierząt objęte ochroną ścisłą na terenie gminy reprezentują:

  • ryby: strzebla potokowa, głowacz białopłetwy, minog strumieniowy,
  • płazy: traszka zwyczajna i grzebieniasta, ropucha szara, żaby: moczarowa, wodna, śmieszka, jeziorkowa,
  • gady: jaszczurka zwinka i żyworodna, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata, żółw błotny,
  • ssaki: wiewiórka, kret (poza ogrodami), ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, nietoperze: nocek rudy, gacek wielkouch, jeż, wydra (poza stawami), borsuk, obie kuny, łasica,
  • ptaki: perkoz dwuczuby, kruk, kania ruda, bocian biały, łabędź niemy, gągoł, błotniak stawowy, myszołów, przepiórka, turkawka, żuraw, kukułka, jerzyk, zimorodek, bekas kszyk, dzięcioły średni i duży, sowa uszata, skowronek polny, brzegówka, oknówka, świergotek polny, świergotek łąkowy, świergotek drzewny, pliszka siwa i górska, strzyżyk, pokrzywnica, rudzik, słowik szary, kopciuszek, pleszka, pokląskwa, białorzytka, kos, drozd śpiewak, paszkot, trzciniak, piegża, pierwiosnek, piecuszek, mysikrólik, muchołówka szara, muchołówka żałobna, sikora uboga, modraszka, bogatka, czubatka, wilga, dzieżba gąsiorek, sójka, kruk, szpak, wróbel, zięba, grubodziób, trznadel, potrzos

Do gatunków zwierząt objętych ochroną częściową (sezonową) należą:
minóg rzeczny (dorosła postać), kiełb, karaś, ciernik, węgorz, szczupak, pstrąg potokowy, kaczka krzyżówka, łyska, czernica, gołąb grzywacz, słonka, gęś gęgawa, czapla siwa, wrona, sroka, zając szarak, bóbr, jenot, sarna, jeleń, dzik, lis.

Do gatunków roślin chronionych spotykanych na terenie gminy należą:

  • chronione ściśle – storczyki: kukułka plamista, kukułka szerokolistne, kruszczyk szerokolistny, listera sercowata, rosiczka okrągłolistna, widłaki: jałowcowaty i goździsty, grążel żółty, grzybienie białe, paprotka zwyczajna, wawrzynek wilczełyko, wrzosiec bagienny, bluszcz pospolity (naturalne stanowiska),
  • chronione częściowo – konwalia majowa, kruszyna pospolita, marzanka wonna, bagno zwyczajne, wilżyna ciernista, kocanki piaskowe, kalina koralowa, porzeczka czarna, bobrek trójlistkowy, goździk kropkowany i kartuzek, przylaszczka pospolita.
  • Ochrona gatunkową objęte są również gatunki roślin zarodnikowych. Ochronie ścisłej podlegają: wszystkie gatunki mchów torfowców i porostów oraz gatunki grzybów poza wielkoowocnikowymi. Natomiast ochronie częściowej podlegają: wszystkie gatunki mchów brunatnych oraz gatunki grzybów wielkoowocnikowych.

Na terenie gminy można wyróżnić znaczną liczbę siedlisk chronionych wraz z zachowanymi fragmentami płatów roślinności reprezentującymi charakterystyczne dla tych siedlisk grupy syntaksonomiczne. Należą do nich:

  • starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne (Nymphaeion, Potamogetonion),
  • mokre łąki użytkowane ekstensywnie (Cirsio – Polygonetum),
  • torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe) oraz zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji (Sphagnetalia magellanici, Rhynchosporion albae),
  • torfowiska przejściowe i trzęsawiska (Caricion lasiocarpae),
  • kwaśna buczyna niżowa (Luzulo pilosae – Fagetum),
  • grąd subatlantycki (Stellario – Carpinetum),
  • acidofilne dąbrowy (Fago – Quercetum),
  • łęg olszowo – jesionowy (Circaeo – Alnetum),
  • olsy i łozowiska (Alnetea glutinosae),

Na terenie Kępic wszystkie lasy posiadają status ochronności przede wszystkim w grupie podstawowej lasów wodochronnych, z funkcją towarzyszącą – położeniem w granicach administracyjnych miast. Lasy ochronne w gminie zajmują ok. 1 700 ha. Zlokalizowane są przede wszystkim wzdłuż dolin Wieprzy i Studnicy, w obniżeniach wokół jezior, na stromych stokach. Pełnią zróżnicowane funkcje podstawowe: wodochronne – 1 210 ha, stanowiące ostoje chronionych gatunków zwierząt – 200 ha, glebochronne na powierzchni – 160 ha, lasy o szczególnym znaczeniu przyrodniczo–naukowym – 72 ha i wyłączone drzewostany nasienne – 7 ha.